VIVAAHA UPANAYANA MANGALASHTAMविवाह उपनयन मङ्गलाष्टकं
(IN DEVANAGARI & KANNADA)श्रीमंगलाष्टकम्
" कुर्यात् सदा मंगलम्" विवाह मे और " कुर्यात् बटोर् मंगलम्" उपनयन मे प्रयोग करना चाहिये
लक्ष्मीर्यस्य परिग्रहः कमल-भूः सूनुर्गरुत्मान् रथः । पौत्रश्चंद्र-विभूषणः सुर-गुरु शेषश्च शय्या पुनः ।
ब्रह्मांडं वर-मंदिरं सुर-गणाः यस्य प्रभोः सेवकाः ।
त्रैलोक्य-सकुटुंब-पालन-परः कुर्यात् सदा मंगलम् ॥ १ ॥
ब्रह्मा वायु-गिरीश-शेष-गरुडा देवेंद्र-कामौ गुरु ।
चंद्रार्कौ वरुणानलौ मनु-यमौ वित्तेश-विघ्नेश्वरौ ।
गनासत्यौ निऋतिर्मरुद्-गण-युताः पर्जन्य-मित्रादयः । सस्त्रीकाः सुरपुंगवाः प्रतिदिनं कुर्यात् सदामंगलम्. ||२||
विश्वामित्र-पराशरौर्व-भृगवोऽगस्त्यः पुलस्त्यः क्रतुः । श्रीमानत्रि-मरीच्युचथ्य-पुलहाः शक्तिर्-वसिष्ठोऽंगिराः । मांडव्यो जमदग्नि-गौतम-भरद्वाजादय-स्तापसाः । श्रीमद्-विष्णु-पदांबुजैक-शरणाः कुर्यात् सदा मंगलम् ॥ ३ ॥
श्रीमान् धर्म-सुतो नळो दशरथो रामो ययातिर्-यदुः । इक्ष्वाकुश्च विभीषणश्च भरतश्चोत्तानपाद-ध्रुवा । वित्याद्या भुवि भूभुजश्च सततं कुर्यात् सदा मंगलम् ॥ ४ ॥
माहेंद्रो मलयश्च विंध्य-निषधौ सिंहस्तथा रैवतः ।
सह्याद्रिर्वर-गंधमादन-गिरिर्मैनाक-गोमांतका ।
वित्याद्या भुवि भूधराश्च सततं कुर्यात् सदा मंगलम् ॥ ५ ॥
कृष्णा भीमरथी च फल्गु-सरयूः श्री-गंडकी गोमती । कावेरी-कपिला-प्रयाग-किटिजा-नेत्रावतीत्यादयो । नद्यः श्रीहरि-पाद-पंकज-भुवः कुर्यात् सदा मंगलम् ॥ ६ ॥
------------------------------------------
विधिभव श्री वरं सर्व मोक्षार्थ मूर्तिम् ।
चाप बाण हस्तं भाष्पकलि मोदकेन ॥
त्रिभुवन जन त्राता भीमरथै तटंच ।सदय स्निग्ध हास्यं गोविदं चिंतयामि ॥
भीमा दक्षिण वाह्य गोविद पति गोविंद गोवर्धनो । चंद्रा गोमय गोरजि गिरिधरो गंगा सुकल शोद्भवो । गायत्रिर् गरुडो गदाधर गया गंभीर राजोरथि । गंधर्वग्रह गोप गोकुल गणा कूर्यात् सदा मंगलं ॥ १ ॥
श्री मन् दार्ढ्य ऋष्य आSराधितौ श्री पाद वल्लभनुतौ । ज्ञाता द्वैत मतश्रिताश्वथ तरु प्रत्यूह गोत्रस्वरु । प्रवरः त्रिस्वर इध्मवाह अखिल । शाखल्य शाखा श्रितौ । भक्त्या पाप हरं शुभ प्रदं कुर्वंतु विद्या बलं॥ २ ॥
अश्वत्थौ वट पिप्पलौ सुर तरु मंदाररौदुंबरौ ।
जंबिरो तरु निंब कदंब सरला पालाशयो रक्षिणा । स्वर्गॆ गोविद परिजातवै परिवृतै वैभ्राजितै राजितै रमै द्राविड नंदनः तरुवने कूर्याट् ध्रुवंमंगलं । ३ ।
गोविंदो गरुडध्वजो हनुमतो । रक्षाट संरक्षको ।
शंखः चक्र गदांग खड्ग सहितै कोदंडधारि वरै ।
तार्क्षै नंदकि कौस्तुभांग शार्ङै श्री वत्स लांछन हरै । विज्ञानश्वथ वृक्षतो विजयते कूर्याट् धरिर् मंगलं ॥ ४ ॥
पुण्यं वामन पदत्रयं त्रिभुवनं ख्यातंच रामत्रयं ।
भीमा वाह्य पथत्रयं त्रिगुणकं । वेदत्रयं त्रिस्वरं ।
संध्यानां त्रितयं त्रिकाल समये भूयात्सदा मंगलं ॥ ५ ॥
स्कंदौ नंदन वंदितः स्पंदनौ वंदे विवंदेश्वरं ।
विश्वः स्तिथः प्रलय सर्ग भूति वृत्तौ प्रकाशात्मजं । धर्मार्थौ सम काम मोक्ष प्रचया कूर्याच्युतं मंगलं ॥ ७ ॥
गांगेयाSधिष्ट राजो नारायणो नरपतॆ ।
गंधर्वा नृप पिंगलै ग्रहमखा गोपाल वृक्षोद्भवं ।
गांभिर्यै भय भक्ति गोविदवरै कुर्वंतुनो मंगलं ॥ ८ ॥
इति श्री ऋग्वेद संहिता भाष्याचार्य श्री सीतारामाचार्य विरचित “ गोविंदराजाष्टकं “ संपुर्णं
आदौ राम तपोवनादि गमनं हत्वा मृग: कांचनं | वैदेही हरणं जटायु मरणं सुग्रीव संभाषणं | वाली निर्दलनं समुद्र तरणं लंकापुरी दाहनं | पश्चाद्रावण कुंभकर्ण हननं एतद्धि रामायणं |
आदौ देवकि देवि गर्भ जननं गोपिगृहे वर्धनं | माया पूतन जीविताप हरणं गोवर्धनो द्धारणं |
कंसच्छेदन कौरवादि हननं कुंतिसुत: पालनं | एतद् भागवत पुराण पुण्य कथनं श्री कृष्ण लीलामृतं |
रामो राजमणि सदा विजयते रामंरमेशं भजे | रामेणा बिहता निशाचर चमु रामाय तस्मये नमः| रामान्नास्ति परायणं परतरं रामस्सदा सोस्मेहं | रामे चित्तल यस्सदा भवतुमे भो राम मामुद्धर |
वन्दे गोविदपुरी धृढाश्रय कुटी उत्तुंग पीठः कटि | मंदा वासर नुता भीम सलिला आ दक्षिणे वहति भू | शर्वाद्यश्च राज्य यत्र पुरतः रूद्रा गणः मरुतयो | वृंदे तम वरखेट चंद्ररथी तटे अश्वत्थनिंबक द्रुमे |
-----------------------------------------------------मातृ भूमि केलिए एक मंगलाष्टक श्रीमत् जगद्गुरु विद्यारण्य स्वामीजी विरचित " विद्यारण्य काव्य" से उधृत....
हिमवत् पर्वत राजि-केश निचयं गंगांबेयं सिंधुवुम् | कमनीया-कृतिवेत्त बाहुयुगलं विंध्याद्रि मध्यस्थलं | क्रमदिं तोरुव पूर्व पश्चिमलगं गळ् निन्न पादंगळिम् | तममा भारत माते निन्निरूवु नो-डल्के गळत्यद्भुतं |
|| श्री कृष्णार्पणमस्तु ||
" ಕುರ್ಯಾತ್ ಸದಾ ಮಂಗಲಮ್" ಎಂದು ವಿವಾಹಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಮತ್ತು " ಕುರ್ಯಾತ್ ಬಟೋರ್ ಮಂಗಲಮ್" ಎಂದು ಉಪನಯನಗಳಲ್ಲೂ ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು
ॐ
ಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ಯಸ್ಯ ಪರಿಗ್ರಹಃ ಕಮಲ-ಭೂಃ ಸೂನುರ್ಗರುತ್ಮಾನ್ ರಥಃ | ಪೌತ್ರಶ್ಚಂದ್ರ-ವಿಭೂಷಣಃ ಸುರ-ಗುರು ಶೇಷಶ್ಚ ಶಯ್ಯಾ ಪುನಃ | ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಂ ವರ-ಮಂದಿರಂ ಸುರ-ಗಣಾಃ ಯಸ್ಯ ಪ್ರಭೋಃ ಸೇವಕಾಃ |
ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಾಯು-ಗಿರೀಶ-ಶೇಷ-ಗರುಡಾ ದೇವೇಂದ್ರ-ಕಾಮೌ ಗುರು | ಚಂದ್ರಾರ್ಕೌ ವರುಣಾನಲೌ ಮನು-ಯಮೌ ವಿತ್ತೇಶ-ವಿಘ್ನೇಶ್ವರೌ | ಗನಾಸತ್ಯೌ ನಿಋತಿರ್ಮರುದ್-ಗಣ-ಯುತಾಃ ಪರ್ಜನ್ಯ-ಮಿತ್ರಾದಯಃ | ಸಸ್ತ್ರೀಕಾಃ ಸುರ-ಪುಂಗವಾಃ ಪ್ರತಿ-ದಿನಂ ಕುರ್ಯಾತ್ ಸದಾ ಮಂಗಲಮ್. || ೨ ||
ವಿಧಿಭವ ಶ್ರೀ ವರಂ ಸರ್ವ ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥ ಮೂರ್ತಿಮ್ | ಚಾಪ ಬಾಣ ಹಸ್ತಂ ಭಾಷ್ಪಕಲಿ ಮೋದಕೇನ | ತ್ರಿಭುವನ ಜನ ತ್ರಾತಾ ಭೀಮರಥೈ ತಟಂಚ |ಸದಯ ಸ್ನಿಗ್ಧ ಹಾಸ್ಯಂ ಗೋವಿದಂ ಚಿಂತಯಾಮಿ ||
ಗಂಧರ್ವಗ್ರಹ ಗೋಪ ಗೋಕುಲ ಗಣಾ ಕೂರ್ಯಾತ್ ಸದಾ ಮಂಗಲಂ || ೧ ||
ಶ್ರೀ ಮನ್ ದಾರ್ಢ್ಯಋಷ್ಯ ಆSರಾಧಿತೌ ಶ್ರೀಪಾದ ವಲ್ಲಭನುತೌ | ಜ್ಞಾತಾ ದ್ವೈತ ಮತಶ್ರಿತಾಶ್ವಥ ತರುಪ್ರತ್ಯೂಹ ಗೋತ್ರಸ್ವರು |
ಪ್ರವರಃ ತ್ರಿಸ್ವರ ಇಧ್ಮವಾಹ ಅಖಿಲ | ಶಾಖಲ್ಯ ಶಾಖಾ ಶ್ರಿತೌ | ಭಕ್ತ್ಯಾ ಪಾಪಹರಂ ಶುಭಪ್ರದಂ ಕುರ್ವಂತು ವಿದ್ಯಾ ಬಲಂ || ೨ ||
ಅಶ್ವತ್ಥೌ ವಟ ಪಿಪ್ಪಲೌ ಸುರ ತರು ಮಂದಾರರೌದುಂಬರೌ | ಜಂಬಿರೋ ತರು ನಿಂಬ ಕದಂಬ ಸರಲಾ ಪಾಲಾಶಯೋ ರಕ್ಷಿಣಾ | ಸ್ವರ್ಗೆ ಗೋವಿದ ಪರಿಜಾತವೈ ಪರಿವೃತೈ ವೈಭ್ರಾಜಿತೈ ರಾಜಿತೈ | ರಮೈ ದ್ರಾವಿಡ ನಂದನಃ ತರುವನೇ ಕೂರ್ಯಾಟ್ ಧ್ರುವಂ ಮಂಗಲಂ || ೩ ||
ಗೋವಿಂದೋ ಗರುಡಧ್ವಜೋ ಹನುಮತೋ | ರಕ್ಷಾಟ ಸಂರಕ್ಷಕೋ | ಶಂಖಃ ಚಕ್ರ ಗದಾಂಗ ಖಡ್ಗ ಸಹಿತೈ ಕೋದಂಡಧಾರಿ ವರೈ |ತಾರ್ಕ್ಷೈ ನಂದಕಿ ಕೌಸ್ತುಭಾಂಗ ಶಾರ್ಙೈ ಶ್ರೀ ವತ್ಸ ಲಾಂಛನ ಹರೈ | ವಿಜ್ಞಾನಶ್ವಥ ವೃಕ್ಷತೋ ವಿಜಯತೇ ಕೂರ್ಯಾಟ್ ಧರಿರ್ ಮಂಗಲಂ || ೪ ||
ವೃಕ್ಷಾನಾಂ ತಿತ್ರಯಂಗುಣಾಂ ಭವಪತೆ ಅಗ್ನಿರ್ ತ್ರಯಂ ಪಾವಕಂ | ಪುಣ್ಯಂ ವಾಮನ ಪದತ್ರಯಂ ತ್ರಿಭುವನಂ ಖ್ಯಾತಂಚ ರಾಮತ್ರಯಂ |ಭೀಮಾ ವಾಹ್ಯ ಪಥತ್ರಯಂ ತ್ರಿಗುಣಕಂ | ವೇದತ್ರಯಂ ತ್ರಿಸ್ವರಂ |
ಸಂಧ್ಯಾನಾಂ ತ್ರಿತಯಂ ತ್ರಿಕಾಲ ಸಮಯೇ ಭೂಯಾತ್ಸದಾ ಮಂಗಲಂ || ೫ ||
ಮುರ್ಧ್ವ್ಯೇ ಭೂಷಣ ಸಾಂಧ್ರ ಸರೋಜ ವಂದ್ಯ ಚತುರಸ್ತ್ರಚೌ ಭಿತ್ತಿಕೌ | ಅದ್ಭಯ್ ವಿಕ್ರಮ ದೇವಕಿ ನಂದನೌ ಧ್ಯಾಯೋ ದ್ವಿಮುಕ್ತಿಪ್ರದಂ |
ಶ್ರೀ ಮದ್ವಲ್ಲಭ ರಾಜಿತೋ ಸನ್ಮುಖೆ ಪುರ್ಣಾನ್ಯ ಮಂದಸ್ಮಿತೌ | ಶ್ರೀಮದ್ ರಾವ ವಿಧೂತ ವಿದಾಗ ನುತಿಪೈ ದದ್ಯಾದಲಂ ಮಂಗಲಂ || ೬ ||
ಗೋವಿಂದಸ್ಯ ಅಖಿಲ ವೇದ ಅಂತ್ಯ ಯೋಗೀಶ ಅಶ್ವಥಪುರಂ | ಸ್ಕಂದೌ ನಂದನ ವಂದಿತಃ ಸ್ಪಂದನೌ ವಂದೇ ವಿವಂದೇಶ್ವರಂ |
ವಿಶ್ವಃ ಸ್ತಿಥಃ ಪ್ರಲಯ ಸರ್ಗ ಭೂತಿ ವೃತ್ತೌ ಪ್ರಕಾಶಾತ್ಮಜಂ | ಧರ್ಮಾರ್ಥೌ ಸಮ ಕಾಮ ಮೋಕ್ಷ ಪ್ರಚಯಾ ಕೂರ್ಯಾಚ್ಯುತಂ ಮಂಗಲಂ || ೭ ||
ಗಾಯತ್ರಿ ಗಿರಿಧರೋ ತ್ರಿಗುಣ ತೀರ್ ಗಂಗಾ ಗ್ರಜೋ ಗೋಪತಿ | ಗಾಂಗೇಯಾSಧಿಷ್ಟ ರಾಜೋ ನಾರಾಯಣೋ ನರಪತೆ |
ಗಂಧರ್ವಾ ನೃಪ ಪಿಂಗಲೈ ಗ್ರಹಮಖಾ ಗೋಪಾಲ ವೃಕ್ಷೋದ್ಭವಂ | ಗಾಂಭಿರ್ಯೈ ಭಯ ಭಕ್ತಿ ಗೋವಿದವರೈ ಕುರ್ವಂತುನೋ ಮಂಗಲಂ || ೮ ||
ಇತಿ ಶ್ರೀ ಋಗ್ವೇದ ಸಂಹಿತಾ ಭಾಷ್ಯಾಚಾರ್ಯ ಶ್ರೀ ಸೀತಾರಾಮಾಚಾರ್ಯ ವಿರಚಿತ
|| ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣಾರ್ಪಣಮಸ್ತು ||
No comments:
Post a Comment