ಶ್ರೀ ಶನೈಶ್ಚರ ಚರಿತಂ
|| श्री शनैश्चर देवताभ्यो नमः ||
( ಕನ್ನಡ ಭಾಮಿನಿ ಮತ್ತು ವಾರ್ಧಿಕ ತೆರ ತ್ರಿಪದಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಐದು ಸಂಧಿಗಳು )
( ಶ್ರೀ ಶನೈಶ್ಚರ ಪ್ರತಿಮಾ ಪ್ರಾನಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆ, ಪದ್ಮ ಪುರಾಣ ಸ್ಥಿತ ಶ್ರೀ ಶನೈಶ್ಚರ ಕವಚ, ಶ್ರೀ ಶನೈಶ್ಚರೋರ್ನಾಮ ಅಷ್ಟೋತ್ತರ ಶತಂ ಜಪಃ, ಶ್ರೀ ದಶರಥ ಪ್ರೋಕ್ತ ಶ್ರೀ ಶನೈಶ್ಚರಸ್ತೋತ್ರಮ್, ಶ್ರೀ ಮಹರ್ಷಿ ವೇದವ್ಯಾಸ ವಿರಚಿತ ಶ್ರೀ ಶನೈಶ್ಚರ ಚಕ್ರ ಸಹಿತ )
ದ್ವಿತೀಯ ಸವಿಗಥಾ ಸಂಧಿ ೨
( ಶ್ರೀ ಸೀತಾರಾಮಾಚಾರ್ಯ ಸುತ ತುಳಸಾತ್ಮಜ ಶ್ರೀಧರಾಚಾರ್ಯ ವಿರಚಿತ )
ಓಂ ನಮಃ ಗಣ ವಿನಾಯಕನಿಗೆ | ಗಮಿಸೆ ರಿದ್ಧಿ ಸಿದ್ಧಿಯರು ಸಹ | ನಮನ ಆರಂಭಿಸಲು ಕಥೆಯನು ವಿಘ್ನ ಹೊರತಾಗಿ ||೦೧ ||
ಶುಭ್ರ ವಸನೆಯೇ ಶಾರದಾಂಬೆಯೇ | ಶುಭ್ರ ಕಮಲಾಸನೆಯೇ ದೇವಿಯೇ | ಶುಭ್ರ ಮತಿಗೆ ನೀಡುನೀ ಬೇಡುವೆನು ಪ್ರೇರಣೆಯ ||೦೨||
ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಸವಿಗತೆಯು ಶ್ರೀ ಶನಿ | ಜನನವಾದುದು ಶಾಪ ಮುಕ್ತತೆ | ಜನನಿ ಪಾವನೆ ಗ್ರಹಗಳಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಟತ್ವ ತಾ ಪಡೆದ ||೦೩ ||
ಕೇಡ ದೃಷ್ಟಿಯು ಇರಲು ಸೌರಿಯು | ನಾಡ ಯತ್ನವ ಮಾಡೇ ದುಃಖವು | ನೋಡೇ ಸರಳತೆ ಆದೊಡನೇ ತಾ ಸೌಖ್ಯ ಉಂಟಾಗಿ ||೦೪ ||
ಗ್ರಂಥಿ ಕಥೆ ನಿಧಿಯುಕ್ತ ಕುಂಬಳ | ಪಂಥ ಕಟ್ಟಿಯೇ ಸುಖವ ನೀಡಲು | ಅಂತ್ಯದಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಶನಿ ಮಹಿಮೆಯನೆ ಪೇಳಿದನು ||೦೫ ||
ಭರತ ಖಂಡದ ಮದ್ಧ್ಯ ಭಾಗದಿ | ಪುರವು ಉಜ್ಜಯಿನಿಯದು ಇರಲು | ಮೆರೆವ ಕ್ಷಿಪ್ರಾ ನದಿಯ ತೀರದಿ ಇರುವ ದುರ್ಗವದು ||೦೬ ||
ಸುಂದರತೆಯಾಗರವು ದೇಶವು | ಅಂದವದು ರಮಣೀಯ ಮಾಳವ | ಸಂಧಿ ಗಿರಿ ಸಾಲುಗಳು ಪುರವು ಪಡೆದು ಎಡೆಯಲ್ಲಿ ||೦೭ ||
ಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿಯೇ ಕಟೆದ ಕೋಟೆಯು | ಬಲ್ಲ ಅತ್ತ್ಯುನ್ನತೆಯು ಭದ್ರವು | ಸಲ್ಲುವದು ದುರ್ಗದ ಸುತ್ತಲೂ ಕಂದಕವು ಕೂಪಗಳು ||೦೮ ||
ನಗರದಲಿ ಎಲ್ಲೆಡೆಯೂ ಸ್ವಚ್ಚದಿ | ಸುಗುಣ ವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು ಸೊ - | ರಗದ ತೆರದಿ ಗ್ರಾಮ ದೇವತೆ ಐತಿಹಾಸಿಕವೂ ||೦೯ ||
ಬೇತಾಳದಾ ಗುಡಿ ಪ್ರಮುಖವಿರುವ | ಚಾತುರ್ಯಯುತ ವಿಶಾಲ ಮರಗಳು | ಕೃತಿಯು ಗೃಹ ಪ್ರಾಂಗಣವು ದೊಡ್ಡವು ಸಬಲದಿ ಶೋಭೆ ||೧೦||
ದೀಪ ಸ್ಥಂಬದ ತಾಣಗಳು ಇರೆ | ಸುಪಥ ವೈಶಿಷ್ಥ್ಯವದು ಕಾರ್ಯದಿ | ಆಪ ರಕ್ಷಿಪ ಚರಂಡಿಗಳವು ದಾರಿಯ ಬದಿಗೆ || ೧೧ ||
ಭಾವದಿಂ ನಿರ್ಮಲದಿ ಜನರು | ಸ್ವಾವಲಂಬಿಗಳೆನಿಸಿ ನಿಜದಿಂ | ತಾವು ಅತಿ ಕರ್ತವ್ಯ ತತ್ಪರು ಸಾಧು ಜೀವಿಗಳು || ೧೨ ||
ಏಕ ಚಕ್ರಾಧಿಪನು ಸೇನನು | ನಾಕವಂ ಧರೆಗಿಳಿಸಿದಂತೆಯೇ | ಪ್ರೇಕ್ಷಣಿಯದಿ ಕಾಣುವಾ ವಾಸ್ತ್ವ್ಯವದು ಪುರದ || ೧೩ ||
ನೃಪ ಪರಾಕ್ರಮಿ ವಿಕ್ರಮಾರ್ಕನು | ಪಾಪಭಿರು ಉದಾರ ಚರಿತನು | ಆಪತ್ಸಮಯದಿ ಪ್ರತಾಪಿಯನತಿ ಧೈರ್ಯಶಾಲಿಯೆಂದು || ೧೪ ||
ಅರವತ್ತ ನಾಲ್ಕೂ ಕಲೆಗಳರಿತವ | ಹರಿತ ದೃಷ್ಟಿಯ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಮತಿಯ | ತರವು ಮೂವತ್ತೆರಡು ಲಕ್ಷಣ ಗಳನುಉಳ್ಳವನು || ೧೫ ||
ಅವನೀಶ ಆಸಕ್ತ ತ್ಯಾಗಿಯು | ತವ ಸಮರ್ಥ ಗಂಧರ್ವ ಸಂಭವಿ | ಅವ ಮಹತ್ ಆಕಾಂಕ್ಷಿಯಾಗಿರೆ ಅರಿ ಭಯಂಕರನು || ೧೬ ||
ರಾಜ ಸಮೃದ್ಧಿಯನು ನೋಡಿರೆ | ರಾಜಿಪರು ರಾಣಿ ವಾಸದಲ್ಲಿಯೇ | ಸೌಜಿಗದಿ ದಾಸಿಯರು ಸೇವಕ ವೃಂದವು ಬಹಳ || ೧೭ ||
ಪ್ರಖ್ಯಾತ ವಿಹರಂಗ ರಕ್ಷಕ | ಆಖ್ಯೆಯ ಭಟರು ಗೂಢ ಚರರು | ಆಖ್ಯಾತ ಚತುರಂಗದಲಿ ಭದ್ರ ಸೈನ್ಯವು ಮೇರೆಯೇ || ೧೮ ||
ದುಷ್ಪ್ರಯೋಜಕ ನರರುಗಳಿಗೂ | ದುಷ್ಪ್ರೇರಣೆ ಮಾಡುವವರಿಗೂ | ನಿಷ್ಪ್ರಹತೆಯಿಂ ಉಗ್ರಶಿಕ್ಷೆಯ ಕೊಡುವ ತಾ ನಿಜದಿ || ೧೯ ||
ಇಂಥ ಜನಕತಿ ಕ್ರೂರ ರಾಜನು | ಪಂಥ ಭ್ರಷ್ಟರ ನೀತಿ ಭ್ರಷ್ಟರ | ಅಂಥ ಹೀನ ಸ್ಥಿತಿಯ ನೀಚಗೆ ಮೃತ್ಯು ದೇವತೆಯು || ೨೦ ||
ಕೈಯ ಮೇಲದು ಯೋಗ್ಯ ತೀರ್ಪಿಗೆ | ನ್ಯಾಯಕೆ ನಿಷ್ಪಕ್ಷ ಪಾತಿಯೂ | ದೀಯನು ಭವದೀಯನು ಇಹ ನಿಜವ ಅರಿತವಗೆ || ೨೧ ||
ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕ ಐಹಿಕವು ತಾ | ಧಾರ್ಮಿಕನು ವೈವಾಹಿಕನು ಐಚ್ಚಿಕ | ಆರ್ಥಿಕನು ಸಾಂಘಿಕ ನೈತಿಕದಿ ಉತ್ತಮನು ರಾಜ || ೨೩ ||
ರಾಜನಂತೆಯೇ ಪ್ರಜೆಗಳೆಲ್ಲರು | ರಾಜ ಠೀವಿಯ ಸುಖವ ಭವಿಸುತ | ಪ್ರಜೆಗಳೆಲ್ಲರು ರಾಜ ನಿಷ್ಠರು ಸ್ವಾಭಿಮಾನಿಗಳು ||೨೪ || ಜನರ ಬಳಗವು ತನ್ನ ಬಗೆಯಿಂ | ತನ್ನ ಆಳಿಕೆ ಒಳಿತು ಕೆಡುಕೆಂ| ಬನ್ನ ಬಳಕೆಯ ಮಾತು ಕತೆಗಳ ಕೇಳಲುದ್ದೇಶ ||೨೫ ||
ಹೀಗಿರಲೊಂದು ಇರುಳಲ್ಲಿ ನೃಪನು | ಆಗಿ ವಾಡಿಕೆ ವೇಷ ಛದ್ಮ ದಿ | ನಗರದಿ ಹಯ ವೇರಿ ತಿರುಗುವನು ಗೌಪ್ಯದಲಿ ||೨೬ ||
ಪುರವನೆಲ್ಲವು ಸುತ್ತಿ ರಾಜನು | ದ್ವಾರ ಉತ್ತರ ವಿರುವ ಭಾಗಕೆ | ಹಾರುವರ ಸತ್ರದ ಬಳಿ ಸಾರಿದನು ರಾತ್ರಿಯಲಿ ||೨೭ ||
ಮೀರಿದರ್ಧವ ರಾತ್ರಿ ಸಮಯದಿ | ಮಾರು ಕಾಯದ ಕಪ್ಪು ಛಾಯೆಯ | ನರವನಾವನೋ ಕಾಳರಕ್ಕಸನೊಲ್ವನಚ್ಚರಿಯ ||೨೮ ||
ಮನೆಯು ಒಂದನು ಛತ್ರದೊಳಗೆಡೆ | ಮಾನವಾಕೃತಿ ಸೇರಿತದರಲಿ | ಎನು ಎಂದುನೋಡಲು ಕುತುಹಲ ಮಾತುಕೇಳಿದೊಡೆ ||೨೯ ||
ಆರಮನೆಯದು ನೋಡಲರಸನು | ನಾರಿನರ ವಾಗ್ವಾದ ಕೇಳಿತು | ನಾರಿಯಿಂದಲೆ ನರಗೆ ಮಾತದು ಕೇಳಿತೀರೀತಿ ||೩೦ ||
ನೃಪನುದಾರನು ದಯಾಶೀಲನು | ಕೃಪೆಯ ಮಾಲ್ಪುವನರುಹಿದರೆ ನೀವ್ | ನೆಪವ ಹೇಳದೆ ಹೋಗ ಬೇಕೆಂದಾಗ್ರಹವು ಪತಿಗೆ ||೩೧ ||
ಧನ ಸಹಾಯವ ಪಡೆಯೇ ದೊರೆಯಿಂ | ಹಣವ ವಿನಿಯೋಗಿಸಿಯೇ ದೊರೆಯಿಂ | ತಾನೇ ಜೀವಿಸಲೆಮ್ಮಬಡತನ ದೂರವಾಗುವುದು ||೩೨||
ಸತಿಯ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಪತಿಯ ಉತ್ತರ | ಸತಿಯೇ ನೀನ್ ಹೇಳುವುದು ನಿಜವು | ಆತನೆಲ್ಲವು ಕೊಟ್ಟರೂ ನಮ ದಕ್ಕುದದು ತಿಳಿಯೆ ||೩೩||
ಸೌರಿ ದೇವನ ಕ್ರೂರ ದೃಷ್ಟಿಯು | ಸೌರ ವರ್ಷದ ಸಪ್ತವಾರ್ಧವು | ಆರಿಂದಲೇನದು ದೊರೆತರೂ ಉಪಯೋಗವಿಲ್ಲೆಂದ ||೩೪ ||
ಅಂತಿಮದ ದಿನ ಬರುವ ಸಪ್ತಮಿ | ಅಂದು ಎರಡು ಪ್ರಹರದಂತ್ಯದಿ | ಪಿನ್ಗಳನು ತಾ ರಾಶಿ ಸಿಂಹಕೆ ವಾಲಿ ಹೋಗುವುನು ||೩೫ ||
ಎನಗೆ ಗ್ರಹಬಲ ಬರುವುದಾಗಲೇ |ತನಕ ನಾಂ ಸಂಯಮದಿ ವರ್ತಿಸೆ | ತಾನೇ ಬರುವುದು ಬೇಡದೆಯೇ ಅದೃಷ್ಟವದು ಎಂದ ||೩೬ ||
ಪ್ರಭೆಯು ಬೀಳಲು ಪಿಪ್ಪಲಾದನ | ನಭವೇ ಕಾಣ್ವುದು ಬಾಳು ಸಹಜವೂ | ಈ ಭವದಿ ನಡೆಯುವುದೆಂದು ನಿದಿದುಸಿರು ಮೇಲೆಳೆದ ||೩೭||
ಆತು ನಿಂತಲೆ ಕೇಳಿದಾ ನೃಪ |ಆತ ನರನಾರೆಂದು ಮನದಲಿ |ಏತ ಹೊಡೆದಾ ತೆರೆದಿ ನಡೆ ವಿಚಾರ ಮಂಥನವ ||೩೮ ||
ಮತಿಯ ಮಂಥಿಸೆ ರಾಜನುಂ ತಾ | ಅತಿಯ ವೇಗದಿ ಮನೆಗೆ ತೆರಳಿದ | ರೀತಿ ಎಂತುಂಟೆಂದು ಎನಿಸಿತು ಧನವನೀಯುದಕೆ ||೩೯ ||
ದೊಡ್ಡ ಮೊತ್ತ ದ ದ್ರವ್ಯ ಕೊಡಲು |ಅಡ್ಡ ದಾರಿಯ ಸಣ್ಣ ಛತ್ರದಿ |ಮಡ್ಡ ಕಳ್ಳರ ಕಾಟವು ಈ ನರಗೆ ಖಂಡಿತವು ||೪೦ ||
ಧನವು ತಾನದು ಮುಚ್ಚಿ ಕೊಟ್ಟರೆ |ಜನಕೆ ತಿಳಿಯದು ಈವ ವಿಷಯವು |ಮನುಜಗೀ ರೀತಿಯಲೆ ಕೊಡುವದು ಲೇಸುತನಗೆನಿಸಿ ||೪೧ ||
ಮರುದಿನವೆ ನೃಪ ತಾನೆ ಸ್ವತ:| ತರಿಸಿ ಕುಂಬಳಕಾಯಿ ದೊಡ್ಡದು | ಕೊರೆದು ತೂತನು ಬೀಜಗಳನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಿದನು ||೪೨||
ಆರಿಗೂ ತಿಳಿಯದೆಯೆ ಅರಸನು | ಭರದಿ ತೆಗೆ ಭಂಡಾರದಿಂ ಧನ |ಏರು ಪೇರಾಗಿಸಿಯೆ ತುಂಬಿದ ಮುತ್ತು ರತ್ನಗಳ ||೪೩||
ಪಚ್ಚ ಮಣಿ ವೈಡೂರ್ಯವಜ್ರವ |ಅಚ್ಚ ನಾಣ್ಯಂಗಳನೆ ಹಾಕಿದ | ಹಚ್ಚಿ ರಂಧ್ರಕೆ ಮೆಣದಿಂ ಕುಂಬಳವ ರಕ್ಷಿಸಿದ ||೪೪||
ಯಜ್ಜು ಕಾಣದ ಅಂತ್ಯದಲಿ ತಾ | ಸಜ್ಜಿನಿಂ ಕುಂಬಳವ ನಿಟ್ಟನು | ರಾಜನಾಗಲೆ ನೋಡುತಿಹ ತಿಥಿ ಸಪ್ತಮಿಯ ದಾರಿ ||೪೫ ||
ತಿಥಿಯು ಸಪ್ತಕ ಬರಲು ನೃಪ ಪಂ - | ಡಿತರು ಕೂಡ್ರಲು ಬಂದು ಸಭೆಯಲಿ |ಆತನರುಹಿದ ಹಿಂದೆ ನಡೆದ ಘಟನೆ ಪರಿ ಪರಿಯಿಂ ||೪೬ ||
ಅರಸ ಹೇಳಿದ ಘಟನೆ ತಿಳಿಯಲು | ಭರಿತ ಕುತುಹಲರಾಗಿ ವಿಂದ್ವಾ- | ಸರಲಿ ಸರಣಿ ವಿಚಾರ ತೆರ ತೆರದಿಂದ ಬರಲಾಗಿ ||೪೭||
ಮನೆಯು ಯಾರದು ಛತ್ರ ದಲಿ ದೊರೆ | ಮನದಿ ಭಯದಲಿ ಕೇಳಲೋರ್ವ ಬು- | ಧನಮಾತಿಗೆ ಉತ್ತರದಿ ಪೇಳಿದನು ಇನ್ನೋರ್ವ್ ||೪೮||
ಗೃಹದ ಬಗೆಯನಗಲ್ಪ ಪರಿಚಯ | ಇಹುದು ದಂಪತಿಗಳಿರ್ವರು | ಅಹುದು ದಕ್ಷಿಣ ದೇಶ ಭೀಮಾ ತಟದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ||೪೯ ||
ಭೂಸುರನ ಹೆಸರು ವಿಷ್ಣು ಸ್ವಾಮಿಯು | ಆಸತಿಯು ರುಕ್ಮಿಣಿಯಮ್ಮ ಎಂದಿರೆ | ವಾಸಿಸುತ್ತಿರಲವರು ಛತ್ರದಿ ಸಂದಿ ದಿನವಧಿಕ || ೫೦ ||
ವಿಪ್ರನಾ ವೇದಾಂತಿ ತರ್ಕದಿ | ಸುಪ್ರಬುದ್ಧನು ವೇದ ಶಾಸ್ತ್ರದಿ | ಶ್ರಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ನಿತ್ಯ ನೈಮಿತ್ಯಕದ ಕ್ರಿಯೆಗಳಲಿ || ೫೧ ||
ಆದರೂ ಕಡು ಬಡವರವರಾ - | ಆವದಿನದಲಿ ಗಳಿಕೆ ಅಲ್ಪವು | ಇದರ ದೆಸೆ ಉಪವಾಸ ಕೆಲ ಕಳೆದಿಹರು ಜೇವನದಿ || ೫೨ ||
ಆತನಷ್ಟೇ ಸತಿಯು ಮಿತವ್ಯಯಿ | ಅತಿಯ ಆಡಂಬರವು ಕಾಣದೆ | ಇತಿ ಮಿತಿಯ ಜೀವರಿಗೆ ಮಕ್ಕಳು ಇಲ್ಲದದು ಚಿಂತೆ || ೫೩ ||
ಅವನೆ ಪೇಳಿದ ಮಾತಿನಂತೆಯೇ | ಅವಗೆ ಶನಿಗ್ರಹ ಕ್ರೂರ ಸ್ಥಳದಿಂ - | ದಿರಲು ನಿಜವಾ ಕಪ್ಪುಛಾಯೆಯು ಶನಿಯು ಖಂಡಿತವು || ೫೪ ||
ಪರಿಚಯವ ಪಂಡಿತನು ಪೇಳ್ವೆಡೆ | ಧರಣಿಪತಿ ಬೇಸಸಿರುವ ಮಾತಿಗೆ | ಇರುವ ಸಪ್ತಮಿ ಇಂದಿಹುದು ನಾಂ ಭೂಸುರನ ಕರೆವೆ || ೫೫ ||
ಯಾರಲ್ಲಿ ? ಎಂದು ಕರೆಯೇ ಭಟರು | ಬರಲು ಎನಪ್ಪಣೆಯು ಪ್ರಭುವೇ | ಭರದಿ ತತ್ಪರರಾಗಿ ನಿಂದರು ಆಜ್ಞೆಯುದ್ದೇಶ || ೫೬ ||
ಭಟರೆ ! ನೀವ್ ಇಗಲೆಯೆ ಪೋಗಿ | ತಟದ ಉತ್ತರ ದ್ವಾರ ಛತ್ರದಿ | ದಿಟದಿ ವಿಷ್ಣು ಸ್ವಾಮಿ ಎಂಬಯ ವಿಪ್ರನನು ತನ್ನಿ || ೫೭ ||
ರಾಜಾಜ್ಞೆ ಮನ್ನಿಸಿಯೇ ಭಟರು | ದ್ವಿಜನೆಡೆಗೆ ಪೇಳಿದರು ಬಂದು | ಬಿಜಯ ಗೈವುದು ದ್ವಿಜರೆ ಓಲಗದೆಡೆಗೆ ರಾಜಾಜ್ಞೆ || ೫೮ ||
ಆಜ್ಞೆಯಂ ಕೇಳಿದನು ಭೂಸುರ | ಸೂಜ್ಞೆಯಿಂ ಯೋಚನೆಗೆ ತೊಡಗಿ ರಾ -| ಜಾಜ್ನೆಯದು ಯನಗೇಕೆ ತಾ ಮನದಲ್ಲೇ ಚಿಂತಿಸಿದ || ೫೯ ||
ಏನು ಕೆಲಸಯೋ ಯಾವ ವಿಷಯವೋ | ಎನಗೆ ಗ್ರಹಚರಕ್ರೂರ ಮೊದಲೇ ಅ -| ವನಿಪತಿಯ ಆಣೆಯದು ಎನ್ನುತ ಭಟರೊಡನೆ ಪೋರಟ || ೬೦ ||
ಹೊರಟ ವಿಪ್ರನು ಆಜ್ಞೆ ಯಂತೆಯೇ | ಭರದಿ ರಾಜ್ಯಾಸ್ಥಾನಕೆ ಬಂ - | ದರುಹಿ ಭಯ ಭಕ್ತಿಯಲಿ ವಿಪ್ರನು ನೃಪಗೆ ವಂದಿಸಿದ || ೬೧ ||
ವಂದನೆಗೆ ವಂದನೆ ಸಲಿಸಿ ನೃಪನು | ಅಂದದಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಪಾರ್ವಗೆ | ಸಂಧಿ ಸಾಧಿಸಿ ಮಾತಿಗೆಳೆದನು ನಿಶಿತ ಮತಿ ರಾಜ || ೬೨ ||
ಎಲ್ಲವೂ ಅದು ಕುಶಲವೋ ತಾಂ - | ಎಲ್ಲಿಯವರು ಆವ ಪುರವದು | ಬಲ್ಲ ವಿದ್ಯೆಗಳೆಲ್ಲಿ ಕಲಿತಿರಿ ಎಂದು ಕೇಳಿದನು || ೬೩ ||
ದೇಶ ದಕ್ಷಿಣ ಭೀಮ ತಟದಿಂ - | ದಾಸೆಯಿಂದಲಿ ಕಲಿತ ವಿದ್ಯೆ ಗ - | ಳೇಸು ಎಲ್ಲವು ವಾರಣಾಸಿಯ ವಿದ್ಯೆ ಪೀಠ ದಲಿ || ೬೪ ||
ದ್ವಿಜನು ನಾನಗಸ್ತಿ ಗೊತ್ರಜ | ರಾಜಿಸುವ ರುಕ್ಮಿಣಿಯು ನಿಜಸತಿ | ರಾಜಧಾನಿಯ ಛತ್ರದಲಿ ಣಾ ವಾಶಿಸುವುದೆಂದ || ೬೫ ||
ಕರೆದ ಉದ್ದೇಶಾವುದು ಎಂ - | ದರುಹಲನು ನೃಪ ಸಾವಧಾನದಿ | ಸಾರ ಸುಖವನು ಕಂಡು ಅರಿದವರಲ್ಲ ತಾವೆಂದ || ೬೬ ||
ಕನಿಕರದಿ ನಿಮ ಪರಿಚಯವನರಿತು | ಕನವಳಿಸಿ ಕರೆ ತಂದು ದದಕೆ | ಮಾನವತೆಯದು ಬಡವರಲಿ ಕಾಣುವುದು ಉಂಟೆಂದ || ೬೭||
ಪರರ ಮನ ನೋಯಿಸದ ಜೀವರು | ಸುರರ ಪರಿ ಭೂಸುರರು ತಾವು | ಸುರತವಾಗಿಯೇ ಮಾತಿಗೊಂದು ಮಾತು ಬೆಳೆಯಿತದು || ೬೮ ||
ದೇವ ಸರಿಸಮ ನರರು ಆಗಲು | ಆವುದೇ ತಪ ದೇಹ ದಂಡನೆ | ಆವ ನಿರ್ಮಲ ಚಿತ್ತ ಬೇಕದು ಎಂದನಾ ವಿಪ್ರ || ೬೯ ||
ಶುದ್ಧ ಭಾವದ ನರನು ದೇವನು | ಸಿದ್ಧ ಕೊಡಲನು ವಸ್ತುಗಳ ಸುಖ | ಬದ್ಧ ಉಪಕಾರಿಯನು ಪರರಿಗೆ ತಾನೇ ದೇವನರ || ೭0 ||
ಸತ್ಯ ಆಚಾರದಲಿ ನಡೆಯಲು | ಮಿಥ್ಯವಂ ತೊರೆದುದಲೇ ಸುಖವನು | ನಿತ್ಯ ನೀತಿಯ ನಡೆಯು ತಾ ದೇವನಿಂ ಮಿಗಿಲು || ೭೧ ||
ಈ ಹೊಗಳಿಕೆಗೆ ನಾ ನನರ್ಹ ರಾಜನೇ | ಇಹುದು ಬಡತನಕಾರು ಹೊಣೆಯದು | ಬಹುದು ಅದರಲೇ ತೃಪ್ತಿಯನು ತಾ ಪದೆವುದೇ ಲೇಸು || ೭೨ ||
ಬಲವು ಗ್ರಹದಿಂ ಇಲ್ಲವದು ಪಿಂ - | ಗಳನ ಕೋಪವು ಯೆನಗೆ ಇಹುದಿಂ - | ದಲೆಯೇ ಸೌರಿಯು ಸಿಂಹ ರಾಶಿಗೆ ಗತಿಸೆ ಗತಿಯಿಂದ || ೭೩ ||
ಶನಿಯು ಕಾಡದೆ ಬಿಡನು ಯಾರಿಗೂ ಮನದ ಗತಿ ವಿಧ ಕೊಡುವ ದುಃಖವ ಎನಗಿಂದು ಸಂಜೆಯೇ ಗ್ರಹ ಬಲವು ಬರುವುದು ಕೇಳು ೭೪
ವಿಪ್ರ ಕಥಿಸಿದ ರೀತಿ ತಿಳಿದನು ನೃಪನು ವಿನಯದಿ ಬವಣೆ ಕುರಿತಾ ಆಪತ್ಕಾಲದ ಕೋರಿಕೆ ಅದೇನು ಕೇಳೆಂದ ೭೫
ಪ್ರಭುವೇ ಚಿತ್ತಕೆ ಧನ್ಯವಾದವು ಪ್ರಭೆಯು ಕರುಣೆಯು ಒಂದು ತಮ್ಮಯ ಶುಭವೇ ಇದಕಾನೇನು ಬೇಡೆನು ಎಂದನಾ ವಿಪ್ರ ೭೬
ಭೂಸುರನ ಚಾತುರ್ಯ ನೋಡಿ ಅ. ರಸನು ಹರುಷದಿ ಭದ್ರ ಮಾಡಿದ ಹೊಸೆದ ಕುಂಬಳಕಾಯಿಯನ್ನೆ ಇತ್ತು ಬೀಳ್ಕೊಟ್ಟ
೭೭
ರಾಜನಪ್ಪಣೆ ಕೇಳಿ ವಿಪ್ರನು. ತೇಜದಲಿ ತಾ ನಡೆದ ಮನೆಯೆಡೆ. ಓಜ ರಾಜನು ಕುಂಬಳವ ಕೊಟ್ಟುದಕೆ ಚಿಂತಿಸುತ ೭೮
ಮನೆಗೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿ ದೂರದು ಮನದಿ ಶೋಧಿಸಿ ಈಗ ಎಲ್ಲವೂ ಎನಗೆ ಕುಂಬಳ ಬೇಕುಅಶನಕೆ ಅದುವೆ ತಾ ಲೇಸು ೭೯
ದಾರಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಓರ್ವ ಅಂಬಿಗ ಭರದಿ ಹೊರಟಿಹ ವಿಪ್ರ ಕರದಲಿ. ಇರುವ ಕೂಷ್ಮಾಂಡವದು ಕಂಡೊದರಿದನು ಸಂಶಯದಿ ೮೦
ಎಲ ಎಲವೋ ನೀನಾರು ಹೇಳೆಲೋ ಮೇಲು ಬದಿ ಚಪ್ಪರದಲಿಟ್ಟಿಹ. ಕಳವು ಮಾಡಿದೆ ನನ್ನ ಕುಂಬಳ ಎಂದ ನಂಬಿಗನು ೮೧
ಪೊಳ್ಳು ಕಳ್ಳನೆ ನನ್ನದದು ತಾ. ಉಳಿವು ಇವೆ ಅದನು ಕೊಟ್ಟರೆ ಫಲವು ಕುಂಬಳ ಹಿಡಿದು ಅಂಬಿಗ ಕಸಿದನು ಛಲದಿ ೮೨
ತಡೆಯದಾಗದೆ ವಿಷ್ಣು ಸ್ವಾಮಿಯು ಗಡನೆ ತಪಿಸುತ ಬಂದ ಮನೆಯಡೆ ಮಡದಿ ಎದುರಲಿ ಪೇಳಿ ಕಥೆ ನಿರಾಶೆ ಮಂಕದಲಿ ೮೩
ದಯದಿ ಎನ್ನಯ ಕರೆದು ರಾಜನು ನಯದಿ ಕುಂಬಳ ಕೊಟ್ಟ ನೊಂದನು ರಯವು ಇಲ್ಲದ ಪೊಳ್ಳು ಕಾಣಿಕೆ ರಾಜನಿತ್ತಿರುವ. ೮೪
ಕ್ಷುದ್ರ ಕುಂಬಳಕಾಯಿಯಾದರೂ ಭದ್ರ ಮಾಗಿಸಿ ಮಾರಿ ಹಣದಿಂ. ಆರ್ದ್ರತೆಯು ಕಂಡಿಪೆನೆಂದು ಮನದೊಳು ಇಂದಿ ಊಟಕ್ಕೆ. ೮೫
ನಾವು ಬಗೆಯುವುದೊಂದು ಬೇರೆ ದೈವ ಮಾಡುವುದೊಂದು ಬಗೆಯು. ಆವ ಅಂಬಿಗರವನೋ ಆ ಕುಂಬಳವನೇಕಸಿದ. ೮೬
ಎನ್ನ ಕರ್ಮಕ್ಕೆ ಏನು ಮಾಡುವು.. ಎನ್ನ ಸ್ವಾಮಿಯು ಮುನಿದಿಹನು ತಾ ಬಣ್ಣ ಬಡ ಜೀವನಕೆ ರಾಜನೇನೆಂದು ಕೊಟ್ಟಿರುವ. ೮೭
ಹೋಗಲಿ ಬಿಡಿ ಎನ್ನ ರಾಜನೆ ಆಗದದು ಎಮ್ಮಗಳ ಸ್ವಾರ್ಥಕೆ. ದಿಗಿಲುಗೊಂಡಿಹ ಪತಿಗೆ ಸಂತೈರಣೆಯ ಹೇಳಿದಳು ೮೮
ತಮ್ಮ ಬವಣೆಗೆ ಇವರು ಈರ್ವರು ಸಮ್ಮತದಿಯಾಗಲದು ಪರಿಹರ ಒಮ್ಮನದಿ ನಿಜ ನಿತ್ಯ ಸ್ತೋತ್ರವ ಪಠಿಸಿ ಸೌರಿಯಲಿ. ೮೯
ಅಂದು ಗ್ರಹ ಗತಿ ಮುಂದೆ ದಾಟಿರೆ ಮಂದ ದೇವನು ರಾಶಿ ಸಿಂಹಕೆ ಕುಂದು ತರಲದು ಕರ್ಕ ರಾಶಿಗೆ ಬಲವು ಗ್ರಹದಿಂದ
೮೯
ಸಪ್ತಮಿಯ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಇಂದೇ ತಪ್ತ ವಿಪ್ರನ ರಾಶಿಯಿಂದಲೇ ಸಪ್ತ ವಿನ್ನರೆ ಅರ್ಧಸಂವತ ಉರುಳಿ ಪೀಡೆಯದು ೯೦
ಪೀಡೆಯವಧಿಯ ಕೊನೆಗೆ ಸೌರಿಯ ಮಾಡಲದು ಕೃಪೆಗಾಗಿ ಜಪ ತಪ ಗಡನೆ ವಿಷ್ಣು ಸ್ವಾಮಿ ತಾ ಪೂಜೆಯನೆ ಕೈಕೊಂಡ
೯೧
ಇಳಿ ಹೊತ್ತಿನೊಳು ಅರಸ ದ್ವಿಜನನು ಕಳುಹಿದನು ಭಟರಿಂಗೆ ಕರೆಯಲು ಬಳಿಕ ಪೇಳಿದ ರವರು ತವ ರಾಜಾಜ್ಞೆ ಬರಬೇಕು. ೯೨
ಮತ್ತೇಕೆ ಕರೆದಿಹನು ನೃಪವರ ಇತ್ತು ಆಗಲೇ ಹೋಗಿ ಬಂದುದು ಹೊತ್ತು ಇಳಿತದಿ ಕಾರ್ಯವೇನುಂದನುತ ಮನದಲ್ಲೇ. ೯೩
ವ್ಯಗ್ರ ಚಿತ್ತದಿ ಹೊರಟ ಭಟರೊಡೆ ಅಗ್ರ ಭಾಗದಿ ಇರುವ ವಿಪ್ರನ ನಿಗ್ರಹದಿ ಕಂಡಂಬಿಗನು ಓಡುತಲೆ ಬಂದಿಹನು
೯೪
ಆದರದೀ ಅಂಬಿಗನ ಮಾತದು ಸಾಧು ಮಹನೀಯ ಎನಗೆ ಕ್ಷಮಿಸಿರಿ ಬೂದುಗುಂಬಳ ಕಸಿದೆ ಮುಂಜಾವದಲಿ ನಿಮ್ಮದನು. ೯೫
ಎನ್ನ ಚಪ್ಪರ ಮೇಲೆ ಕುಂಬಳ ತನ್ನ ರಕ್ಷದಿ ಭದ್ರವಾಗಿರೆ ಭಿನ್ನಕಾಯಿ ಇದೆಂದು ಅಂಬಿಗ ತಿರುಗಿ ನೀಡಿದನು. ೯೬
ಅಂಬಿಗನ ಕುಂಬಳವ ಕೊಟ್ಟೊಡೆ ಅಂಬರಕೆ ಕೈ ಮುಗಿದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸೆ ತುಂಬುಗುಂಬಳ ಪಿಡಿದು ಹಾಗೆಯೇ ಹೋದ ನೋಲಗಕೆ. ೯೭
ರಾಜ ಸಭೆಗೆ ನಮನಗಳ ಅರ್ಪಿಸಿ ರಾಜಗಭಿನಂದಿಸಿದ ಪೂರ್ವದಿ ಸೋಜಿಗದಿ ನೃಪ ಕಂಡು ಕುಂಬಳ ಸಹಿತ ಭೂಸುರನ ೯೮
ಕುಂಬಳವ ಮತ್ತೇಕೆ ತಂದಿರಿ ತುಂಬು ಕಾಣಿಕೆ ಮೊದಲು ಕೊಟ್ಟುದು ಎಂಬುದನು ನೃಪ ಅರುಹಲದು ದ್ವಿಜ ರೀತಿ ಉತ್ತರವ ೯೯
ಅನ್ನದಾತನೆ ಯನಗೆ ತಾಂ ಕೊ- ಟ್ಪೆನ್ನ ಕಾಣಿಕೆ ಕ್ಷುದ್ರವದು ತಾ - ತನ್ನದೆಂದಂಬಿಗನು ಒಬ್ಬನು ಕಸಿದು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದ ೧೦೦
ಹಾಗೆಯೇ ಆಂ ಮನೆಗೆ ಹೋಗಲು ಸಾಗಿ ವೇಳೆಯ ಕಳೆಯುತಿರಲಿಂ - ತಾಗಿರಲು ಭಟರಿವರು ಬಂದರುಹಿ ದರು ನಿಮ್ಮಾಜ್ಞೆ ೧೦೧
ಭಟರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಹೊರಟ ನನ್ನನು ದಿಟದಿ ಅಂಬಿಗ ನೋಡಿ ಬಂದನು ಸಟೆಇದಲ್ಲವು ಎಂದು ತಿರುಗಿಯೇ ಕೊಟ್ಟ ಕುಂಬಳವ. ೧೦೨
ಇಷ್ಟರಲ್ಲಿಯೇ ಘಟನೆ ನಡೆಯಲು ಎಷ್ಟು ತಾರಕವೀ ಪ್ರಭಾವ ವಿ - . ಶಿಷ್ಟ್ಯವದು ಪಿಂಲಗನ ಕೃತಿಯು ಖಂಡಿತದಿ ನಿಜವು. ೧೦೩
-------
ಅರ್ಧ ಪ್ರಹರದ ಹಿಂದೆ ಶನಿ. ಮರ್ದನವ ಗೈಯಲು ಸಿಂಹ ರಾಶಿಗೆ ನಿರ್ದಯದಿ ಪೋಗಿಹ ಮೊದಲ ರಾಶಿಗೆ ಕೃಪೆಯು ಅವನಿಂದ. ೧೦೪
ಈಗೆನಗೆ ಅವನಿಂದ ಬಲವದು ಆಗೆನೆಗೆ ಅವನಿಂದ ದುಃಖವು. ಈಗ ನಗೆಹೊಗೆ ಆಗಬಾರದು ದುಃಖದೋಳುಲಿ ವು ೧೦೫
ಕೋಪಿಸಿರೆ ಪಿಂಗಳನು ಆಗಲೇ ಅಪಹರಿಸಿದಂಬಿಗನು ಕುಂಬಳ ವಿಪರೀತವದು ಅಂಬಿಗನು ನಂಬಿದ ದೃಷ್ಟಿ ಬದಲಾಗಿ. ೧೦೬
ಕಕಾಲನಾಗ್ರಜ ನೋಟ ತಿರುವಲು ಪಾಲಿಸುವನತಿ ದಯದಿ ಭೂ ಪಾಲನೇ ಇದು ಬಭ್ರುದೇವನ ಮಹತಿ ಉಂಟೆಂದ. ೧೦೭
ಏಕೆ ಕಾಡುವ ನವನು ದೇವರು ಅ- ದೇಕೆ ದುಃಖವನುಂಟು ಮಾಳ್ಪನು ಬೇಕೆ ಮೋಡಿ ಆಟವಾತಗೆ ಎಂದನಾ ದೊರೆಯು
೧೦೮
ವಿಪ್ರನೂ ಸಹ ನೃಪಗೆ ಪೇಳಿದ ಪ್ರಬುದ್ಧದಿ ನಿಂದೆಗಳ ನುಡಿ
ಕುಪ್ರ ಘಾತವು ಬೇಡ ಭೂಪತಿ ಪೀಡೆಯಾಗುವುದು ೧೦೯
ನೃಪನೆ ಶನಿ ನಿಂದೆಯದು ಸಲ್ಲದು ಪಾಪ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತ ನೀಡುವ ಕಪಟವಲ್ಲದು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದೀ ವಿದಿತ ಕೇಳೆಂದ. ೧೧೦
ಆಕಟಕ್ಕಟ ಆ ಪ್ರಭಾವವೇ ನಾ ಕಾಣೆ ಶನಿ ಕಾಟ ನೀವುದು ನಾಕದೇವರು ನರರ ಶಪಿಸಲು ಏನು ಕಾಣುವರು. ೧೧೧
ಸದಯದಿಂದಲೇ ನೃಪತಿ ವಿಪ್ರಗೆ ಮಧುಪರ್ಕವನು ಮಾಡಿ ಕೂಡ್ರಿಸಿ. ಪದಕೆರಗಿ ದಕ್ಷಿಣೆಯಿತ್ತು ಬಿಳ್ಕೊಟ್ಟ ಸ್ನೇಹದಲಿ. ೧೧೨
ಕುಂಬಳವು ದಕ್ಷಿಣೆಯು ಕೂಡಿಯೇ ಮುಂಬಂದು ನಮಿಸಿದನು ವಿನಯದಿ ತುಂಬ ಉಪಕಾರೆಂದು ಅಪ್ಪಣೆ ಕೇಳಿ ನಡೆ ವಿಪ್ರ. ೧೧೩
ವಿಷ್ಣು ಸ್ವಾಮಿಯು ಹೊರಟ ಮನೆಯೆಡೆ ಪೂಷ್ಣ ತವ ನಡೆ ಅಸ್ತ ಮಾರ್ಗದಿ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಚಿತ್ತದಿ ವಿಪ್ರ ನಿರುತಿರೆ ದಾರಿ ನಿರ್ಜನವು. ೧೧೪
ಮನೆಗೆ ಬರುತಲೇ ಸತಿಯೆ ಕೇಳು. ಕೊನೆಗೆ ದೊರೆಯಿತು ಅಲ್ಪವೇ ತಾ ಎನುತಿರಲು ಆ ನಡೆದ ಸಂಗತಿ ತಿಳಿಸೆ ಭೂಸುರನು. ೧೧೫
ಸ್ವಲ್ಪ ದಕ್ಷಿಣೆ ಮತ್ತೆ ಇತ್ತನು ಅಲ್ಪ ಮೌಲ್ಯದ ಮೊದಲ ಕುಂಬಳ ಕಲ್ಪನೆಯು ಮಾಡಿದೆನು ನಾನು ಸಂಜೆ ಗಂಜಿಗೆಯ ೧೧೬
ಸತಿಗೆ ಕುಂಬಳ ಕೊಡಲು ವಿಪ್ರನು. ಕಥನದಿಂದ ಜಿಗುಪ್ಸೆ ಗೊಂಡಿಹ ಸತಿಯು ರುಕ್ಮಿಣಿ ಪಿಡಿಯೆ ಎನುತಿರೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಳದು. ೧೧೭
ಆಕೆ ಕೈಗದು ಭಾರ ಎನಿಸಿತೋ ಸಾಕಿದೆಂ ಜೀವನವು ಗೈದಳೋ ತಾಕದೆಯೆ ಕೈಯಿಂದ ಬೀಳಲು ಕುಂಬಳವು ಅವಳ. ೧೧೮
ಗಟ್ಟಿ ಕುಂಬಳ ಜಾರಿ ಬಿದ್ದಿತು ಸೊಟ್ಟೆ ಮೇಲಣ ಒಡೆದು ಹೋಯಿತು. ಒಟ್ಟಿಗೆ ನಿಧಿ ದ್ರವ್ಯ ಚೆಲ್ಲಾ ಪಿಲ್ಲಿ ಯಾಯಿತದು
೧೧೯
ಮಿಕ್ಕಿ ಬಿದ್ದಾ ದೃಶ್ಯ ಕಂಡರು ಬಿಕ್ಕಿಬಿಮ ನಿರ್ಘಾಂತವಾಗಿಯೇ ಕುಕ್ಕು ಕಂಗಳ ನಂಬದೆಯೆ ದಂಪತಿಗಳು ನೋಡಿ. ೧೨೦
ಸಂತಸಕ್ಕೆ ಎಣೆ ಅವರಿಗಿಲ್ಲವೂ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಶನಿ ಕೃಪೆಯು ನೀಡುವ ಇಂತೂ ಮಾತದು ತ್ರಿಕಾಲಕ್ಕೆ ಸತ್ಯವಹುದೆಂದ ೧೨೧
ಮುಳುಗಲಿರುವ ಮರೀಚ ನೆಡೆಗೆ ಒಲವಿನಿಂ ಕೈಮುಗಿದು ವಿಪ್ರನು. ಮಳೆಯು ಬಂದಂತಾಯ್ತು ನಮ್ಮಯ ಬಾಳು ಕ್ಷಾಮದಲಿ ೧೨೨
ದೇವಾಧಿ ದೇವ ಪೂಷ್ಣಸುತನೆ ಆವ ಮಾಯದಿ ಗೈದ ಕಾರ್ಯಕೆ ಯಾವ ದೆಸೆ ಸುಖದುಃಖವೀಯುವೆ ತಿಳಿಯದುಂಟೆಂದ ೧೨೩
ತಪದಿ ಕರುಣೆಯ ಪಡೆಯಲು ನಾಂ. ಜಪಗೊಳಿಪ್ಪತ್ಮೂರು ಸಾಸಿರ ತಪಿಸಿ ಸಂಕಟ ಕಳೆದ ಬಳಿಕೀ ಫಲವನಿತ್ತಿರುವೀ
೧೨೪
ನಿನ್ನ ಕೃತಿಯು ಅಗಾಧವಾದದು. ಮುನ್ನ ಈ ನಿಧಿ ಅಗಲಿ ನನ್ನಿಂ- ತನ್ನ ತಾನೇ ಬಪ್ಪಗೈಮೆಯು ಪ್ರಣಿಪಗಳು ನಿನಗೆ
೧೨೫
ಕಷ್ಟಗಳು ಪೋಗಿರಲು ವಿಪ್ರರ. ನಿಷ್ಠೆ ದ್ರವ್ಯವು ಬರಲು ತಾನೇ. ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಯೇ ಅವರ ಜೀವನ ಸುಖವ ಪಡೆಯುತ್ತಲಿ ೧೨೬
ಕೃತಜ್ಞತೆಯನು ತೊರೆ ಸುಗುಣವು. ಪ್ರತಿಯ ಕೃತಿ ಈ ರೀತಿ ಯಾದುದ ಅತಿಯ ಅವಸರಗೊಂಡು ವಿಪ್ರನು ಅರಸನಡೆ
೧೨೭
ನಮಿಸಿ ಅರಸಗೆ ಪೇಳ್ದ ವೃತ್ತವ ಗಮನವಿಡಿ ನುಡಿಯನ್ನ ಕಡೆಯಿಂದ. ಸಮವೇ ಫಲ ಕೂಷ್ಮಾಂಡ ದ್ರವ್ಯವು ದೊರೆಯೇ ಅಪರೋಕ್ಷ. ೧೨೮
ಸಂಕೋಚವೇಕೇ ನಿಮ್ಮ ಕಾಣಿಕೆ ಮಂಕವಂ ತೋರುವರೆ ಎನ್ನೊಳು ರಂಕರೆಂದು ತಾವು ಕಾಣಲು ಅವನತಿಯು ಎನಗೆ. ೧೨೯
ನಾನು ನಿಮ್ಮೊಳು ಬಹಳ ಉಪಕೃತ ಉನ್ನತಿಯ ಪಡೆ ಧವಲ ಕೀರ್ತಿಯು ಅನುಗಮನದಾಚಂದ್ರಾರ್ಕಕವಾಗಿ ಸುಖವ ನೀ ಭವಿಸು ೧೩೦
ವಿಪ್ರನಾಡಿದ ಮಾತಿಗೆ ನೃಪ. ಸುಪ್ರಯೋಗಭಿದಾನವನೆ ಕೊಡೆ ಸುಪ್ರಫುಲ್ಲತೆಯಿಂದ ರಾಜನು ನಮಿಸಿ ಕೇಳಿದನು
೧೩೧
ದೇವ ಶನಿ ಅತಿ ದುಃಖ ಕೊಡ ಲನು -
ಗಾವಸ್ತುತಿ ಸ್ತೋತ್ರಗಳು ಮಾಡಿರೆ.
ನೀವು ನುಡಿಯುವ ಭಾವವನು ನಾ ಕೇಳ ಬಯಸಿರುವೆ. ೧೩೨
ನಮಿಸಿ ವಿಪ್ರನು ಸಭಿಕರವರಿಗು.
ನಮಿಸಿ ವಿಪ್ರನು ಸಭಿಕರವರಿಗು.
ಗಮನದಲಿ ಸ್ತುತಿಯನ್ನೇ ಪಠಿಸಲು
ತಮರಿಸುತನ ಪಂಚದಶ ಸ್ತೋತ್ರ ಸನ್ನಿಧಿಗೆ ೧೩೩
ರಾಯಕೇಳ್ ಕದಡದೆಯೆ ಮನವನು
ರಾಯಕೇಳ್ ಕದಡದೆಯೆ ಮನವನು
ಈಯು ಭಕುತಿಯ ರೂಪದಲಿ ಶನಿ
ಮಾಯದಲಿ ಭೂಸುರನು ತಾನು ಸ್ತುತಿಯನು ನುತಿಸೆ. ೧೩೪
-----------
ಶ್ರೀ ಶನೈಶ್ಚರ ಪಂಚದಶ ಸ್ತುತಿ:
ಓಂ ಶ್ರೀ ರೌದ್ರಕೃಷ್ಣಾಂಗ ಮಂದ ಪಿಂಗಲ ಸೌರಿ
ಸೂರ್ಯನಾತ್ಮಜ ಬಭೃ ಶನೈಶ್ಚರ ತಿಪ್ಪಲನೆ
ಅರ್ಕಸುತ ಕೋಣಸ್ಥ ಅಂತ್ಯ ಯಮ ಮಾರ್ತಾಂಡ ಸಂಭೂತ ಒಂದಿಸುವೆನು || ೧ ||. ೧೩೫
ಹತ್ತು ಹೆಸರುಗಳುಳ್ಳ ಮೂರ್ತಿ ಹಯಲಾಳ ಆ-
ದಿತ್ಯಸುತ ಚತು ಹಸ್ತ ಪಿಡಿದಿರುವೆ ಶರ ಶೂಲ
ಇತ್ತವರ ಹಸ್ತ ಧನು ಹದ್ದು ವಾಹನ ದೇವ ಕಶ್ಯಪಜ ಸೌರಾಷ್ಟ್ರ ದೇಶಿ || ೨ ||. ೧೩೬
ಕಪ್ಪು ವಸನವು ಮೇಲೆ ಚಿನ್ನ ಲೋಹದ ನೇಹಿ
ಕಪ್ಪು ಹೂವದು ನೀಲ ರತ್ನಮಣಿ ಎಣ್ಣೆ ರಸ
ಇಪ್ಪತ್ತರಿಂ ಮೇಲೆ ಮೂರುಸಾಶಿರ ಜಪವು ನಿತ್ಯವೂ ಸ್ತುತಿಯನುತಿಸೆ || ೩ ||. ೧೩೭
ಬೆಲ್ಲ ಬೆರೆತಿಹ ಅನ್ನ ಉದ್ದ ತಿಳ ಪ್ರಿಯಕರ ನೇ
ನಿಲ್ಲು ನಡಿಗೆಯು ವಕ್ರ ದೃಷ್ಟಿ ತಾ ವಕ್ರತೆಯು
ಇಲ್ಲದೆಯೇ ಮಾಳ್ಪುದಕೆ ದಾನ ಧರ್ಮಂಗಳನು ಜಪ ತಪವ ಗೈಯ ಬೇಕು || ೪ ||. ೧೩೮
ಮೂವತ್ತರಿಂ ಮೇಲೆ ಮೂರು ಕೋಟಿಗಳುಳ್ಳ
ದೇವರುಗಳಲ್ಲದೆಯೆ ಬ್ರಹ್ಮ ಶಿವ ವಿಷ್ಣುವುಂ
ಭಾವಿಸುತ ನಿನ್ನs ಭಯ ದೇವಋಷಿ ರಾಜಋಷಿ ಪೂಜಿಪರು ಸಂಜ್ಞ ಸುತನೆ || ೫ ||. ೧೩೯
ಯಜು ಅಥರ್ವಣ ವೇದ ಸಾಮ ಋಗ್ವೇದಗಳು
ಭಜಿಪವವು ನೀನೆ ಗತಿ ಉಪನಿಷತ್ ಆಗಮಂ
ಅಜಿತಮತಿ ಶಾಪದಪಿ ಶರದಪಿಗೆ ತಾಗಿರಲು ವ್ಯಥೆಯು ಈ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ || ೬ ||. ೧೪೦
ಅಸುರ ಸುರ ಅಷ್ಟ ವಸು ಗಂಧರ್ವ ಕಿನ್ನರಂ
ಅಸಮತರ ಎಸೆಯುತಿಹ ಕಂಗಳಿಗೆ ಮರುತಗಣ
ಪಸರಿಪುದೆ ವಿದ್ಯಧರ ಮಾನವರು ಸುಪ್ರಭಾತದಿ ಪಠಿಸೆ ದುಃಖವಿಲ್ಲ || ೭ ||. ೧೪೧
ನಮಿಸುವರು ಕದ್ರುಸುತ ಬೇತಾಳ ಯಕ್ಷರು
ಗಮಿಪದ್ವಯ ಅಶ್ವಿನಿಯ ಶಾಕಿನಿಯ ಪೂತನೆಯ
ಸಮವಿಲ್ಲ ಯೋಗಿನಿಂ ಸಪ್ತತಾಮಾತೆಯರು ಜಲ ಜಂಭಕಿರೆಲ್ಲರೂ. || ೮ ||. ೧೪೨
ನಿ : ಶ್ಯಬ್ದ ಇಹ ಸಸ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ವಸ್ತುಗಳು
-----------
ಶ್ರೀ ಶನೈಶ್ಚರ ಪಂಚದಶ ಸ್ತುತಿ:
ಓಂ ಶ್ರೀ ರೌದ್ರಕೃಷ್ಣಾಂಗ ಮಂದ ಪಿಂಗಲ ಸೌರಿ
ಸೂರ್ಯನಾತ್ಮಜ ಬಭೃ ಶನೈಶ್ಚರ ತಿಪ್ಪಲನೆ
ಅರ್ಕಸುತ ಕೋಣಸ್ಥ ಅಂತ್ಯ ಯಮ ಮಾರ್ತಾಂಡ ಸಂಭೂತ ಒಂದಿಸುವೆನು || ೧ ||. ೧೩೫
ಹತ್ತು ಹೆಸರುಗಳುಳ್ಳ ಮೂರ್ತಿ ಹಯಲಾಳ ಆ-
ದಿತ್ಯಸುತ ಚತು ಹಸ್ತ ಪಿಡಿದಿರುವೆ ಶರ ಶೂಲ
ಇತ್ತವರ ಹಸ್ತ ಧನು ಹದ್ದು ವಾಹನ ದೇವ ಕಶ್ಯಪಜ ಸೌರಾಷ್ಟ್ರ ದೇಶಿ || ೨ ||. ೧೩೬
ಕಪ್ಪು ವಸನವು ಮೇಲೆ ಚಿನ್ನ ಲೋಹದ ನೇಹಿ
ಕಪ್ಪು ಹೂವದು ನೀಲ ರತ್ನಮಣಿ ಎಣ್ಣೆ ರಸ
ಇಪ್ಪತ್ತರಿಂ ಮೇಲೆ ಮೂರುಸಾಶಿರ ಜಪವು ನಿತ್ಯವೂ ಸ್ತುತಿಯನುತಿಸೆ || ೩ ||. ೧೩೭
ಬೆಲ್ಲ ಬೆರೆತಿಹ ಅನ್ನ ಉದ್ದ ತಿಳ ಪ್ರಿಯಕರ ನೇ
ನಿಲ್ಲು ನಡಿಗೆಯು ವಕ್ರ ದೃಷ್ಟಿ ತಾ ವಕ್ರತೆಯು
ಇಲ್ಲದೆಯೇ ಮಾಳ್ಪುದಕೆ ದಾನ ಧರ್ಮಂಗಳನು ಜಪ ತಪವ ಗೈಯ ಬೇಕು || ೪ ||. ೧೩೮
ಮೂವತ್ತರಿಂ ಮೇಲೆ ಮೂರು ಕೋಟಿಗಳುಳ್ಳ
ದೇವರುಗಳಲ್ಲದೆಯೆ ಬ್ರಹ್ಮ ಶಿವ ವಿಷ್ಣುವುಂ
ಭಾವಿಸುತ ನಿನ್ನs ಭಯ ದೇವಋಷಿ ರಾಜಋಷಿ ಪೂಜಿಪರು ಸಂಜ್ಞ ಸುತನೆ || ೫ ||. ೧೩೯
ಯಜು ಅಥರ್ವಣ ವೇದ ಸಾಮ ಋಗ್ವೇದಗಳು
ಭಜಿಪವವು ನೀನೆ ಗತಿ ಉಪನಿಷತ್ ಆಗಮಂ
ಅಜಿತಮತಿ ಶಾಪದಪಿ ಶರದಪಿಗೆ ತಾಗಿರಲು ವ್ಯಥೆಯು ಈ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ || ೬ ||. ೧೪೦
ಅಸುರ ಸುರ ಅಷ್ಟ ವಸು ಗಂಧರ್ವ ಕಿನ್ನರಂ
ಅಸಮತರ ಎಸೆಯುತಿಹ ಕಂಗಳಿಗೆ ಮರುತಗಣ
ಪಸರಿಪುದೆ ವಿದ್ಯಧರ ಮಾನವರು ಸುಪ್ರಭಾತದಿ ಪಠಿಸೆ ದುಃಖವಿಲ್ಲ || ೭ ||. ೧೪೧
ನಮಿಸುವರು ಕದ್ರುಸುತ ಬೇತಾಳ ಯಕ್ಷರು
ಗಮಿಪದ್ವಯ ಅಶ್ವಿನಿಯ ಶಾಕಿನಿಯ ಪೂತನೆಯ
ಸಮವಿಲ್ಲ ಯೋಗಿನಿಂ ಸಪ್ತತಾಮಾತೆಯರು ಜಲ ಜಂಭಕಿರೆಲ್ಲರೂ. || ೮ ||. ೧೪೨
ನಿ : ಶ್ಯಬ್ದ ಇಹ ಸಸ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ವಸ್ತುಗಳು
ನಿ : ಶಂಕ ಕೀಟ ಪಶು ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮನೆಗಳಾಂ -
ತ : ಕರಣ ಸೆಲೆ ನಿನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯ ಮಾಡಲು ಪುರದುರ್ಗ ಸೈನ್ಯ ಸಹಿತ. || ೯ || ೧೪೩
ಮಯೂರ ಭೂತವಂ ಪಿಶಾಚಿಯ ಪ್ರೇತವಂ
ಮುಯ್ಯವಂ ಬಿಡದ ಅರಿ ದುಷ್ಟ ಜನರಿಂ ಭಯವು
ಗಯ್ಯೋಳೀ ಸ್ಮೃತಿ ಗೈಯಲು ಹಿರಣ್ಯ ಗರ್ಭಾತ್ಮಜನೆ ನಿನ್ನಿಂದ ಹನನವು || ೧೦ || ೧೪೪
ಮಂದ ಕಿವಿ ಕೇಳಿಪನು ಮೂಕನಿಗೆ ಮಾತಹುದು
ಅಂದ ಕಣ್ ಕಾಣುವನು ಅರಾಯುಷ್ಯದ ಚಿಂತೆ
ನಂದಖಗನ ಪಠಿಸೆ ದುಷ್ಕರ್ಮ ದೋಷಗಳು ನಿ:ಪಾತ ವ್ಯಾಧಿಗಳು. || ೧೧ || ೧೪೫
ಭಾಸ್ಕರಾತ್ಮಜ ನೀನು ಸಾರ್ಧಸಪ್ತಕ ಕೊನೆಗೆ
ನಿಷ್ಕಾಮ ಭಾವದಿಂ ಪೂಜಿಪರ ದುಃಖ ಹರ
ಅಸ್ಖಲಿತ ಭಾಷೆಯಂ ಚಾತುರ್ಯ ಐಶ್ವರ್ಯ ತ್ರಿಕರಣದ ಶುದ್ಧಿಪ್ರದನೇ || ೧೨ || ೧೪೬
ಆದಿ ಆತ್ಮಿಕ ಕರ್ಮ ಪರಿಹರಿಸಿ ಸತ್ತೀರ್ಥ
ಆದಿ ದೈವಿಕ ದುಃಖ ಭೋಗ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತ
ಆದಿ ಭೌತಿಕ ಕೃತಿಗೆ ಧೈರ್ಯವನ್ನಿತ್ತು ನೀ ಕಾಪಾಡು ಶನಿದೇವನೇ || ೧೩ || ೧೪೭
ಶನಿದೇವ ಪದ ಪದ್ಮ ದಿವ್ಯನುಷ್ಠಾನವನೇ
ಅನುಗೋಳಿಸೆ ಸುಜ್ಞಾನ ಸದ್ಭಕ್ತಿ ತಾ ಪುಣ್ಯ
ತನು ಆತ್ಮ ಅಂತ್ಯದಲಿ ಮೋಕ್ಷವಂ ದೊರೆಯುವುದಕೆ ಕರುಣಿಸೈ ಭವದ ಭವಿಗೆ || ೧೪ || ೧೪೮
ಇಂತಿ ಶ್ರೀ ಶನೇಶ್ಚರ ಸತತ ಆರಾಧನೆಯ
ನಿಂತು ನರಗೈವವಗೆ ಇಹಪರದ ಸಾರ್ಥಕ್ಯ
ಮಯೂರ ಭೂತವಂ ಪಿಶಾಚಿಯ ಪ್ರೇತವಂ
ಮುಯ್ಯವಂ ಬಿಡದ ಅರಿ ದುಷ್ಟ ಜನರಿಂ ಭಯವು
ಗಯ್ಯೋಳೀ ಸ್ಮೃತಿ ಗೈಯಲು ಹಿರಣ್ಯ ಗರ್ಭಾತ್ಮಜನೆ ನಿನ್ನಿಂದ ಹನನವು || ೧೦ || ೧೪೪
ಮಂದ ಕಿವಿ ಕೇಳಿಪನು ಮೂಕನಿಗೆ ಮಾತಹುದು
ಅಂದ ಕಣ್ ಕಾಣುವನು ಅರಾಯುಷ್ಯದ ಚಿಂತೆ
ನಂದಖಗನ ಪಠಿಸೆ ದುಷ್ಕರ್ಮ ದೋಷಗಳು ನಿ:ಪಾತ ವ್ಯಾಧಿಗಳು. || ೧೧ || ೧೪೫
ಭಾಸ್ಕರಾತ್ಮಜ ನೀನು ಸಾರ್ಧಸಪ್ತಕ ಕೊನೆಗೆ
ನಿಷ್ಕಾಮ ಭಾವದಿಂ ಪೂಜಿಪರ ದುಃಖ ಹರ
ಅಸ್ಖಲಿತ ಭಾಷೆಯಂ ಚಾತುರ್ಯ ಐಶ್ವರ್ಯ ತ್ರಿಕರಣದ ಶುದ್ಧಿಪ್ರದನೇ || ೧೨ || ೧೪೬
ಆದಿ ಆತ್ಮಿಕ ಕರ್ಮ ಪರಿಹರಿಸಿ ಸತ್ತೀರ್ಥ
ಆದಿ ದೈವಿಕ ದುಃಖ ಭೋಗ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತ
ಆದಿ ಭೌತಿಕ ಕೃತಿಗೆ ಧೈರ್ಯವನ್ನಿತ್ತು ನೀ ಕಾಪಾಡು ಶನಿದೇವನೇ || ೧೩ || ೧೪೭
ಶನಿದೇವ ಪದ ಪದ್ಮ ದಿವ್ಯನುಷ್ಠಾನವನೇ
ಅನುಗೋಳಿಸೆ ಸುಜ್ಞಾನ ಸದ್ಭಕ್ತಿ ತಾ ಪುಣ್ಯ
ತನು ಆತ್ಮ ಅಂತ್ಯದಲಿ ಮೋಕ್ಷವಂ ದೊರೆಯುವುದಕೆ ಕರುಣಿಸೈ ಭವದ ಭವಿಗೆ || ೧೪ || ೧೪೮
ಇಂತಿ ಶ್ರೀ ಶನೇಶ್ಚರ ಸತತ ಆರಾಧನೆಯ
ನಿಂತು ನರಗೈವವಗೆ ಇಹಪರದ ಸಾರ್ಥಕ್ಯ
ಅಂತಸ್ಥ ಸ್ಪೂರ್ತಿ ತ್ರಿಪದಿ ವಾರ್ಧಿಕ ಸ್ತುತಿಯು ಇಂದು ಸುತ ಧೀರನಿಂದ || ೧೫ || ೧೪೯
No comments:
Post a Comment